سلسله مراتب نیازهای مزلو

[amir-shamloo]

*سلسله مراتب نیازهای مزلو

برطبق آبراهام مزلو، روان شناس برجسته، افراد تمایل دارند که نیازهایشان را در یک ترتیب خاص ارضا کنند-نظریه ای که از آن به عنوان سلسله مراتب نیازها نام میبرد. نظریه مزلو بر سه مفروضه مبتنی است:

(١) افراد تعدادی نیاز دارند که باید تا حدودی ارضا شوند.
(٢)تنها نیازهای ارضا نشده، رفتار را بر می انگیزد.
(٣) نیازهای افراد در سلسله مراتب تفوق ترتیب یافته اند، بدین معنی که وقتی نیاز سطح پائینتر برآورده شد، نیاز سطح بالاتر مورد توجه قرار می گیرد. اساسا نوع بشر در ابتدا برای ارضای نیازهای فیزیولوژیکی برانگیخته شده ( غذا، لباس، پناهگاه)؛

سپس نیاز به ایمنی و امنیت و سپس نیازهای اجتماعی و بعد از آن نیازهای احترام و در نهایت نیازهای خوشکوفایی، یا نیاز به تحقق بخشیدن به پتانسیل بالقوه شان.

نیازهای فیزیولوژیکی. نیاز به غذا، لباس، خواب و پناهگاه، یا نیازهای فیزیولوژیکی توسط مزلو به عنوان نیازهای بقاء یا نیازیهای سطح پایین توصیف شده اند. هنگامی که اقتصاد قوی است و بیشتر افراد دارای شغل هستند، این نیازهای اساسی به ندرت بر فرد چیره می شوند زیرا به طور معقول ارضاء شده اند. اما نیازی به گفتن نیست؛ افرادی که نمی توانند بقاء خود و خانواده شان را تضمین کنند یا بی خانمان هستند، این نیاز اساسی را در راس فهرست اولویتها قرار می دهند.


سلسله مراتب نیازهای مزلو

خودشکوفایی

احترام

اجتماعی و تعلق

ایمنی و امنیت

فیزیولوژیکی


نیازهای ایمنی و امنیت. میل افراد به نظم، پیش بینی پذیری و آزادی از تهدیدها در نیازهای ایمنی و امنیت منعکس شده است. نیازهای ایمنی اغلب بر حفاظت در مقابل صدمات فیزیکی متمرکز است. در شغل به معنی تضمین شرایط کاری ایمن است. اتحادیه ها یا گروههای کارکنان می توانند به کار فرمایان اطمینان دهند که استانداردهای ایمنی را برقرار داشته و خطر حوادث یا جراحات ناشی از مخاطرات کاری را کاهش می دهند.

اما نیاز فرد به امنیت و ایمنی به آزادی از خشونت و آسیب محدود نمی شود. افراد باید بدانند که می توانند برای خانواده شان پول و منابع کافی فراهم کنند تا از آنها در مقابل بیماری و در سن پیری مراقبت کنند. ادغام ها، خرید یک جای شرکت توسط شرکت یا موسسه ای دیگر، یا بن بست های تجارت و کسب و کار[1] می توانند احساس عدم امنیت را در میان کارکنان به وجود آورند.

نیازهای اجتماعی و تعلق. در حالی که دو نوع نیاز اولیه با جنبه های فیزیکی، ایمنی و بقاء سر و کار دارند، نیازهای اجتماعی و تعلق با سلامتی ذهنی و هیجانی دست و پنجه نرم می کنند. پژوهش نشان داده که نیاز به عاطفه، برای حس تعلق، و برای همانند سازی با گروه، نیازی قوی است. دو جنبه اصلی از نیاز به تعلق وجود دارد : تعاملات مثبت و مکرر با افراد مشابه و چارچوب با ثبات، ملاحظه و مواظبت دراز مدت .

نیازهای احترام. عزت نفس، اصطلاحی است که چگونگی احساس شما درباره خودتان را توصیف می کند. نیازهای احترام به حرمتِ نفس فرد و قدردانی و احترامی که از جانب دیگران دریافت می کند، ارتباط دارد.

نیازهای خود شکوفایی. چهار نیاز قبلی تنها به وسیله غیبت شان، انگیزه فرد را توصیف می کنند – یعنی هنگامی که فرد احساس فقدان غذا یا پناهگاه، امنیت، روابط اجتماعی یا احترام می کند. بهر حال نیازهای خود شکوفایی، نیاز به رشد را بازنمایی می کنند و افراد را از طریق حضورشان بر می انگیزند. خود شکوفایی یعنی افراد به عنوان نوع بشر، پتانسیل شان را عملی می کنند یا کاملترین گنجایش خود را تحقق می بخشند.

مزلو، خود شکوفایی را در معنایی بسیار خاص برای توصیف یک وضعیت بندرت بدست آمده پیشرفت انسان بکار برد. به خاطر منحصر به فرد بودن هر شخص، شکل یا بافت خود شکوفائی، یک موضوع شخصی است.

*بازنگری در نظریه مزلو:

گرچه نظریه مزلو در فهم رفتار انسان به ما کمک کرده است، ترتیب سلسله مراتبی نیازها توسط چند دانشمند رفتاری که این نظریه را بررسی کردند مورد سوال قرار گرفته است. یافته های آنها به سلسله مراتب دو سطحی به جای پنج سطحی اشاره دارد. نیازهای فیزیولوژیکی و ایمنی در یک اسلوب سلسه مراتبی ترتیب یافته اند؛ اما ورای آن نقطه نظر، هر یک از نیازها بسته به شخص می تواند بعنوان مهمترین نیاز پدیدار گردد. پژوهش دانشمندان رفتاری نشان می دهد که انسانها ممکن است توسط آرایه پیچیده ای از نیازها برانگیخته باشند.

ذکر این نکته دارای اهمیت است که فهرست مزلو از نیازهای سطح بالاتر، به ملاحظۀ نیازهای نسل جدید کارکنان مانند نیاز به یادگیری، فراغت و روابط خانوادگی نمی پردازد. گرچه نظریه مزلو به نحوی تحت آزمون های واقعی مقاومت نکرده است، اما یک درس مهم به ما می دهد: نیازی که ارضاء شده است، فرد را بر نمی انگیزد. اگر شما غذا و پناهگاه داشته باشید، هنگامی که برخی به شما آن آیتم های مشابه را ارائه دهند برانگیخته نخواهید شد. مهم است که به خاطر داشته باشیم نظریه مزلو سهم عمده ای در فهم ما از رفتار انسان در محل کار دارد. کارهای اولیه او در کتاب جدید مزلو در مدیریت دوباره به چاپ رسیده است.