چند دستورالعمل براي والديني كه كودكشان دچار لكنت زبان است

[Blue]

كودك و لكنت زبان

دستورالعمل اول :

نحوه گوش دادن به صحبت هاي كودك و عكس العمل خودتان را در مقابل او مطالعه نماييد.

براي دو يا سه روز اول ، گاه به گاه ذهن خود را بر روي ارزيابي نحوه گوش دادنتان به حرفهاي كودك متمركز نماييد. بررسي كنيد كه چگونه و در چه حالتي به صحبت هاي كودك گوش مي دهيد؟ چقدر و چند بار در روز به حرفهاي او با اشتياق گوش جان مي سپاريد ؟ چه نوع صحبت هاي كودك ، توجه شما را بيشتر جلب مي كند ؟ طرقي را كه معمولاً در طول روز به صحبت هاي كودك گوش مي دهيد يادداشت كنيد :

از گوش دادن فقط به قسمت كمي از صحبت هاي كودك گرفته ، تا زماني كه به همه حرفها و كلمات او به طور كامل و با دقت گوش مي دهيد. آيا هميشه اجازه مي دهيد قبل از اين كه شما شروع به صحبت كنيد ، كودك حرفهايش را تمام كند ؟ آيا وقتي كه او سعي مي كند صحبت كند از او نمي خواهيد كه عجله كرده ، زود حرفهايش را تمام كند؟ به عبارت ديگر آيا او را به تعجيل در سخن گفتن وادار نمي كنيد ؟ كدام قسمت از حرفهاي كودك را واقعاً مي شنويد ؟ او معمولاً چقدر صحبت مي كند و حرف هايش با شما بيشتر راجع به چه چيزهايي است ؟ هنگامي كه كودك بدون توجه به اين كه شما مشغول كار مهمي هستيد يا درباره موضوع مهمي صحبت مي كنيد ، شروع به حرف زدن مي كند واكنش شما چگونه است ؟ وقتي كه خيلي جدي به حرفهاي كودك گوش مي دهيد چگونه و چند دفعه به صورت او نگاه مي كنيد ؟ شرح مختصري درباره نحوه گوش دادن خودتان به حرفهاي كودك بنويسيد . توجه شما نسبت به نحوه گوش دادن به حرفهاي كودك ، مقدمه لازمي براي اجراي دستورالعمل هاي بعدي است .


دستورالعمل دوم :

سعي كنيد واكنش و نحوه گوش دادنتان به حرفهاي كودك را اصلاح نماييد.

در يكي دو روز بعد سعي نماييد ميزان گوش دادن به صحبت هاي كودك خود را تغيير دهيد و آن را اصلاح كنيد . بديهي است كه انتظار نداريم هر وقت كه كودك دهانش را باز كرد ، با دقت تمام به حرفهايش گوش دهيد و نيز درست نيست كه فقط به بعضي از حرف هاي او كه ظاهراً مهم هستند گوش بدهيد. بلكه در نهايت ، ممكن است به اين نتيجه برسيد كه بهتر است به طور كلي با دقت به حرفهاي او گوش بدهيد . شما ممكن است ميزان گوش دادن به صحبت هاي كودك را در موقعيت هايي كه قبلاً بدان توجهي نداشتيد تغيير دهيد . همين طور، ممكن است نحوه واكنش خود را نسبت به رفتار كودك ، زماني كه او با حرفهايش صحبت شما را قطع مي كند ، تغيير دهيد و تعديل نماييد . اما مسئله مهم اين است كه شما حتماً بتوانيد رفتار و عادات مربوط به گوش دادن خود را بدون آنكه گرفتار افراط و تفريط شويد ، تغيير داده ، آن را اصلاح نماييد .



دستورالعمل سوم :

سعي كنيد احساساتي را كه در وراي كلمات كودك است ، درك كنيد

پس از انجام دادن دو دستورالعمل فوق الذكر ، در چند روز آينده سعي نماييد با خيال راحت و كاملاً آگاهانه و هوشيارانه به همه ي صحبت هاي كودك خود ( وقتي كه با شما يا ديگران سخن مي گويد ) به طور كامل گوش دهيد و گذشته از الفاظ ، به مقصود و منظور او پي ببريد. در واقع جداي از ظاهر كلمات ، او چه مي خواهد بگويد؟ به شيوه صحبت كردن و رفتار كلامي او توجه نماييد . به خاطر داشته باشيد كه به جز الفاظي كه كودك به زبان مي آورد ، صحبت هاي او هميشه متضمن پيامهاي احساسي و تلويحي براي شماست . توجه كنيد كه او چگونه از صدايش ، تغيير دادن آهنگ كلماتش ، مكث ها ، تكرار كلمات و جملات ، ترتيب كلمات و جمله بندي ها ، حالت نگاهش به شما و يا نگاه نكردنش به چهره شما ، براي ابراز احساسات و ابلاغ پيامش استفاده مي كند.

آيا او معمولاً با حالت و خوي تند و با نق و گريه با شما صحبت مي كند ، ولي با ديگران اين حالت را ندارد ؟ آيا او از فرد خاصي در خانواده مي ترسد ؟ آيا معمولاً بالا رفتن آهنگ صداي گله آميز او را در گفتن كلمه ي " مامان" زماني كه نياز به توجه شما دارد تشخيص مي دهيد ؟ آيا او به هنگام صحبت با بعضي از افراد خاص ، كلمات را بيشتر تكرار مي كند در حالي كه با بعضي ديگر چنين نيست ؟ آيا زماني كه كودك با عروسك ، اسباب بازي و يا با همبازي هاي تخيلي حرف مي زند، تن صداي او به گونه اي ، متفاوت از زماني است كه با شما يا ديگران صحبت مي كند؟ آيا هنگام صحبت با عروسك و همبازي هاي تخيلي ، در او اعتماد به نفس بيشتري مي بينيد ؟ به عبارت ديگر آيا كودك با عروسك ها و يا اسباب بازي ها و همبازي هاي تخيلي خودش به صورت دستوري و آمرانه صحبت مي كند ؟

به خاطر داشته باشيد ، زماني كه ذهن كودك بيشتر مشغول بعضي از موضوعات و سؤالات خاص است ، ممكن است اين نوع اشتغال ذهني حاكي از اضطراب و ترسهاي پنهاني او باشد.

خوب به صحبت هاي كودك گوش كنيد ؛ دقت كنيد كه آيا بيشتر اوقات راجع به موضوعات خاصي صحبت مي كند و سؤالات مشخصي مطرح مي نمايد يا نه ؟ اگر چنين باشد ، اين نوع تمايل كودك در طرح موضوعات و سؤالات خاص ، احتمالاً نشانه اي است از ترس هايي كه در وجود او نهفته است .

توجه به پيروي از اين سه دستورالعمل ساده و در عين حال بسيار اساسي ، مسلماً به شما كمك خواهد كرد تا با ديد بهتر و ادراك بيشتر به صحبت هاي كودك گوش كرده ، در برابر كلمات و جملات او و همچنين احساسات مهمي كه در پشت جملات كودك وجود دارد ، واكنش متناسب و مطلوبي نشان دهيد . در حقيقت ، اين مهم ترين جوهره و صفت يك شنونده خوب بودن و لازمه ي خوب صحبت كردن است . همچنان كه بتدريج نسبت به زماني كه بايد كاملاً به حرف هاي كودك گوش كنيد و نيز مواقعي كه احساس مي كنيد چندان ضرورتي براي اين كار نيست ، پي مي بريد ، سعي كنيد با روشهايي كه به نظرتان مطلوب مي رسد ، به كودك بفهمانيد و او را راضي و قانع نماييد كه وقتي مشغول انجام كارهاي روزانه خود هستيد و آن طوري كه شايسته است نمي توانيد به صحبت هاي او گوش بدهيد ، به اين معنا نيست كه شما او را دوست نداريد و يا كم دوست داريد . بعضي از مواقع عمداً ( به طوري كه كودك هم متوجه شود ) بعضي از كارهاي مهم را كه در دست داريد رها نموده ، با كودك خود صحبت كنيد و به گونه اي كه بايسته است احساس و علاقه و محبت خودتان را ابراز نماييد.


دستورالعمل چهارم :

مواقعي را كه ضروري دارد فوراً به حرف هاي كودك گوش كنيد ، مشخص نماييد

آخرين دستورالعمل :، سعي كنيد در رفتار و گفتار كودك هر نوع علامت ، اشاره و يا پيام ضمني را كه هشداري است از نياز مبرم او به وجود شما ، و ضروري است كه فوراً با همه ي وجود و توجه كامل كارهايتان را رها كرده ، به حرفهاي او گوش كنيد ، تشخيص دهيد . اين علامت ها ، معمولاً مدت ها قبل از اين كه كودك به حالت گريه و نق بيفتد ، ظاهر مي شوند . البته تشخيص اين علائم ممكن است مدت زماني طول بكشد ، زيرا اين حالت ها هر روز اتفاق نمي افتد . وقتي اين علائم ظاهر مي شوند ، مواظب تغييرات چهره ، حالت هاي بدن و حركاتي كه نشانه قهر و عقب نشيني كودك است ، باشيد . ضرورت گوش دادن به حرفهاي كودك ممكن است از طريق تغييري كه در تن صداي كودك ، آهنگ تند كلمات ، و يا با مكث ها و تكرارهاي غيرعادي كلمات ايجاد مي شود ، قابل تشخيص باشد .

از آنجا كه گوش دادن ، مهمترين بخش جريان برقراري ارتباط است و نيز از آنجا كه گوش دادن به حرفهاي ديگران مستقيماً به احساس انسان مربوط مي شود ، بي ترديد اصلاح و تقويت عادات خوب گوش دادن ، تأثير مستقيمي بر رواني و سلامت كلامي فرزندتان خواهد داشت.