چند توصيه ي مهم براي والديني كه كودكشان در تكلم مشكل دارد

[Blue]

كودك و لكنت زبان

از به كار بردن كلمه « لكنت» به جاي « نارواني هاي كلامي » بپرهيزيد.

سعي كنيد از برچسب زدن هاي ناروا اجتناب داشته باشيد . البته در اين زمينه با موارد استثنايي مواجه خواهيم بود. ما تاكنون به انواع مختلف نارواني هاي كلامي طبيعي ، ولو اين كه با فراواني بيشتري ظاهر شوند ، اشاره كرده ايم . فقط زماني كه شكل اين نارواني ها تغيير پيدا مي كند و با خودآگاهي ، ترس و تقلا از طرف كودك توأم مي گردد ، به لكنت واقعي تبديل مي شود. بعد از اين است كه شما مي توانيد مشكل گويايي كودك خود را « لكنت زبان» بناميد. اما اگر واكنش هاي هيجاني زايد كه بدان اشاره كرديم در كودك ظاهر نشود، از لكنت ناميدن نارواني هاي كودك سودي نخواهيد برد.

يكي از نظريه هاي بسيار معروف در زمينه لكنت ، اين است كه لكنت زبان كودك زماني شروع مي شود كه اطرافيان كودك به گونه اي نسبت به نارواني هاي كلامي طبيعي او واكنش نشان داده ، چنين وانمود مي كنند كه گويا آنها غير عادي هستند . در نتيجه ي تأثير منفي اين واكنش هاي هيجاني ، كودك سعي مي كند كه از بروز اين نارواني هاي عادي جلوگيري و از تكرار آنها اجتناب كند. لذا هر قدر بيشتر تلاش مي كند ، با نارواني بيشتر صحبت مي كند، و متأسفانه در اينجاست كه دور و تسلسل باطل شروع مي شود . ما تصور نمي كنيم كه اگر مكث ها و صرف تكرار كردن كلمات را لكنت بناميم ، توانسته ايم تنها منبع و يا منشاء اختلال گويايي كودك را مشخص كنيم و يا اين كه با اين برچسب زدن ها ضرورتاً نارواني هاي كلامي كودك به لكنت تبديل مي شود. البته ترديدي نيست كه برايتان بسيار مشكل خواهد بود كه نارواني هاي طبيعي كودك را ، در حالي كه تصور مي كنيد كودك شما لكنت دارد ، بدون نشان دادن واكنش هاي هيجاني زايد و بي جهت بپذيريد . بدون شك اين كار شما بر فشار رواني كودك ، هنگامي كه مي خواهد صحبت كند ، خواهد افزود. خودداري از هرگونه برچسب زدن هاي ناروا به كودك ، به شما كمك خواهد كرد زماني كه او صحبت مي كند واكنش مناسب داشته باشيد . در اين صورت به او فرصت و آزادي بيشتري مي دهيد كه مهارت هاي گويايي خودش را نشان دهد و تقويت نمايد.


سعي كنيد به جاي " برچسب زدن "، رفتار كلامي كودك را توصيف كنيد.

البته ما مي پذيريم كه براي اكثريت قريب به اتفاق مردم ، همواره تشخيص بين نارواني هاي طبيعي كلام و لكنت زبان يا نارواني هاي غير عادي امري است بسيار مشكل. مردم اغلب مي گويند : من هم يك وقتي دچار لكنت شدم و يا هر كسي دچار لكنت مي شود . در حالي كه منظور واقعي آنها همان نارواني هاي طبيعي در صحبت كردن است . شايد شما و ساير اعضاي خانواده نيز چنين نارواني هاي طبيعي كلامي كودك را لكنت ناميده و به او لكنتي گفته ايد . در اين صورت لازم نيست كه ناراحت و مأيوس شويد و بلافاصله تصميم بگيريد كه ديگر اين كلمات را به كار نبريد. مسلماً بهتر آن است كه سعي كنيد به دلايلي كه بدان اشاره شد از به كار بردن القاب و برچسب هاي مختلف بپرهيزيد. هميشه سعي نماييد به جاي برچسب زدن ها از اصطلاحات و عبارات توصيفي استفاده نماييد. مثلاً شرح بدهيد كه كودك شما كلمات ، صداها و يا سيلاب هاي خاصي را تكرار مي كند ، يا اين كه در صحبت كردن دچار وقفه و درنگ مي شود و يا بريده بريده صحبت مي كند ، خيلي مكث مي كند و يا صداهاي زايد از خودش توليد مي نمايد . البته هر كلمه يا مطلبي كه با تغييرات غير عادي تن و آهنگ صدا و يا حالت خاص چهره كه بيانگر ناخوشايندي آن است همراه باشد، متضمن بار منفي خواهد بود. منظور از به كار بردن كلمه "نارواني" هم (كه ما در بيشتر قسمت ها به كار برده ايم) اين بوده است كه اصطلاحي كاملاً خنثي ( بدون بار منفي يا مثبت ) تلقي گردد، كه اگر به شيوه ناصحيح از آن استفاده كنيم ، همانند برچسب "لكنت" ، معناي منفي به خود مي گيرد.

اگر كودك شما در بيشتر مواقع و به طور جدي با نارواني هاي كلامي خودش تقلا كرده ، از خود ترس و اضطراب نشان مي دهد ، لازم است كاري بيش از پذيرش ساده ي صحبت كردن او انجام دهيد. شما بايد تا آنجا كه برايتان مقدور است ، وقتي كه راجع به لكنت كودك صحبت مي كنيد ، سعي كنيد كماكان از اصطلاحات و عبارات توصيفي استفاده كنيد . اگر ملاحظه مي كنيد كه كودك شما به هنگام صحبت كردن دچار تنيدگي عضلاني مي شود ، مرتباً پلك هايش را به هم مي زند ، با بي ميلي حرف مي زند، دهانش بدون اين كه صدايي از آن خارج شود، حالت خاصي پيدا مي كند ( مثلاً نيمه باز مي شود) و يا رفتارهاي كلامي مشابهي نشان مي دهد ، مي توانيد به او بگوييد كه براي حرف زدن خيلي تقلا نكند . همزمان ، شما هم چندان سعي نكنيد كه مشكل گويايي او را كه ديگر براي همه آشكار شده است، پنهان نماييد. اگر بخواهيد در اين شرايط از به كار بردن كلمه لكنت كاملاً اجتناب داشته باشيد، در واقع اين كار شما با توجه به وضعيت موجود ، اضطراب و دلواپسي كودك را بيشتر مي كند و نه كمتر . در حقيقت كلمات بد نيستند ، بلكه طريقه به كار بردن آنهاست كه ناخوشايند است.

بدون شك بايد از به كار بردن يك اصطلاح خاص بپرهيزيد. سعي كنيد كه به كودكتان به عنوان يك لكنتي نگاه نكنيد . يك تفاوت بسيار ظريف و در عين حال حساس و مهم بين اين كه بگوييم : "او يك لكنتي است" و "او با لكنت صحبت مي كند" وجود دارد . اصطلاح اول يعني « او يك لكنتي است» با زدن برچسبي به پيشاني كودك شخصيت او متمايز از ديگران مي شود، در حالي كه اصطلاح دوم ، يعني « او با لكنت صحبت مي كند» اين معنا را مي رساند كه او كاري مي كند درست مثل بسياري از كارهاي ديگري كه انجام مي دهد.


اضطراب خودتان را كاهش دهيد.

ما به خوبي به مشكل شما در مورد گوش دادن به لكنت زبان كودكتان و نيز به نگراني و اضطراب طبيعي شما درباره او واقف هستيم. مادري كه كودك خود را به مركز گفتار درماني آورده بود، اظهار مي كرد كه وقتي مي ديد فرزندش به هنگام صحبت كردن چقدر تقلا مي كند ، بسيار نگران و ناراحت مي شد. در هر حال هر چند كه تحمل اين شرايط ممكن است به نظر شما مشكل باشد ، اما مي توانيد در مورد اضطراب خودتان فكري بكنيد .

به خاطر داشته باشيد كه بيشتر كودكاني كه لكنت دارند ، به تدريج خوب شده ، بعد از سنين خردسالي به لكنت خود ادامه نمي دهند. درك درست شما از مسئله ، و كمك و حمايت شما از كودك ، زماني كه اختلال گويايي او در مراحل اوليه است، به طور قابل توجهي احتمال بهبودي و رسيدن به رواني كلامي را در كودك افزايش مي دهد . توان شما در بررسي عيني لكنت كودك ، درك شما از كنش هاي كلامي او و اين باور كه " ما هميشه مي توانيم روش انجام كارها را تغيير دهيم و يا آن را اصلاح كنيم " به شما كمك خواهد كرد تا اضطراب خودتان را به حداقل برسانيد. كوشش شما در تشخيص شدت و استمرار لكنت كودك ، خود عامل مثبتي است براي ادامه كار شما . به توان و قابليت در حال افزايش خودتان در مشاهده و بررسي آرام لكنت زبان كودك ، واقف باشيد و مواظبت كنيد كه دچار تنش نشويد. دقت نماييد زماني كه كودك به طور غير مترقبه دچار لكنت مي شود ، هوشياري و تحمل خودتان را از دست ندهيد . همواره متوجه چيزي باشيد كه الان اتفاق مي افتد ، نه آنچه كه ممكن است در آينده روي دهد. مشخص كنيد كه كودك شما از چه ميزان رواني كلامي برخوردار است. اگر شما براي مدتي كلماتي را كه كودك به زبان مي آورد بشماريد و مشكلات كلامي او را يادداشت نماييد، متوجه خواهيد شد كه درصد بسيار بالاي كلماتي كه كودك ادا مي كند ، كاملاً طبيعي هستند ؛اگر چه همه آنها از رواني كامل برخوردار نيستند ، و اين براي سن او قابل قبول است .

وقتي كه عوامل آزاردهنده و عناصر مزاحم كه موجب افزايش لكنت متناوب كودك مي شوند كاهش مي يابند، او راحت تر و روان تر و بدون وقفه هاي زايد صحبت مي كند. شما و كودكتان با مشكلي مواجه هستيد كه اگر نگراني و دلواپسي زيادي از خود نشان ندهيد ، بهتر مي توانيد در جهت برطرف كردن آن كار كنيد.