مهارت هاي اجتماعي و کودکان - روانشناسی، روانکاوی، روانسنجی، روانپزشکی، مشاوره، مقالات و تست ها

roya · 19-01-2011, 08:07 AM

مهارت هاي اجتماعي و کودکان

آيا تاکنون آرزو کرده ايد که کاش مي توانستيد از روزنه اي روي ديوار يا پنجره ي کلاس، رفتار کودک خود را در مدرسه زير نظر بگيريد؟ آيا فرزندتان رفتار اجتماعي مناسبي دارد؟ به طور مثال اگر از سوي همکلاسي هايش به بازي دعوت نشود يا در گروه رزرو قرار بگيرد. احساس ناراحتي خواهد کرد؟

دکتر" MARTIN SELIGMAN" رهنمودهاي ارزشمندي را در باره ي مهارت هاي اجتماعي کودکان ارائه کرده است. او معتقد است کودکاني مي توانند به راحتي دوست پيدا کرده و آنها را حفظ کنند، که از مهارت هاي اجتماعي برخوردارند و ما مي توانيم مهارت هاي لازم را به آنها بياموزيم.

تفکر سرد، تفکر گرم چيست؟

بچه هايي که از مهارت هاي اجتماعي کافي برخوردار نيستند، انگيزه ي کودکان ديگر را به خوبي متوجه نمي شوند و به غلط برداشت مي کنند، در نتيجه به سرعت و نسنجيده پاسخ مي دهند.

دکتر " SELIGMAN" به اينگونه پاسخ گويي «تفکر گرم» مي گويد. يعني به جاي اينکه کودک تأمل کند، بدون فکر کردن و انديشيدن، به سرعت تصميم گيري مي کند. «تفکر سرد» بر عکس نوع اول، به معناي صبر کردن و آرام و کند کردن فرآيند فکر کردن و تصميم گرفتن است. «تفکر سرد» را مي توان به فرزندان آموخت.

به مثال زير توجه کنيد:

«تو مي خواهي آب بخوري، در صف مي ايستي، در مقابل تو 5 کودک ديگر ايستاده اند، صبر مي کني تا نوبت به آنها برسد و هر کدام آب بخورند و بروند، ولي در انتهاي صف، 2 کودک به بازي مشغولند، پشت سر تو سعيد ايستاده است. بچه هايي که بازي مي کنند به سعيد برخورد کرده، او هم با تو برخورد مي کند و درست زماني که نوبت آب خوردن تورسيده، تو را هل مي دهد و باعث مي شود که صورت تو خيس شود...»

تو هيچ يک از ماجراهايي را که اتفاق افتاده نمي بيني و تنها سعيد را مي بيني که تو را هل داده و سبب شده تا صورتت خيس شود.

در اين شرايط، امکان بروز واکنش نامناسب وجود دارد. در حالي که مي توانيم به کودک خود بياموزيم که مانند يک کارآگاه از وضعيت موجود فهرستي تهيه کند و براي کنترل هر يک از شرايط، راه حلي ارائه دهد و طرز فکر خود را بيان نمايد.

ما مي توانيم به کودکان خود بياموزيم که نخستين قدم در حل مسئله، توقف کردن (STOP) و فکر کردن (THINK) است. سرعت داشتن در تصميم گيري بدون انديشيدن يا به صورت سطحي برآورد کردن شرايط پرداختن، واکنش هاي مناسبي را به دنبال نخواهد داشت.

جا به جا کردن «تفکر گرم» با «تفکر سرد»

انديشه هاي گرم، انديشه هايي هستند که با سرعت به مغز مي رسند. کودکاني که انديشه هاي گرم از ذهنشان مي گذرد معتقدند که در صورت بروز مشکل بين آنها و کودکان ديگر، هميشه فرد مقابل مقصر است و از روي عمد کاري را انجام داده است. اينگونه انديشيدن، کودک را وادار مي کند تا بازخوردهاي سريع و بي اختيار بروز دهد، پيش از آنکه درباره ي اتفاقي که افتاده فکر کرده و آن را براي خود تحليل کند.

انديشه هاي سرد، انديشه هايي هستند که ما را در جمع آوري همه ي اطلاعات پيرامونمان ياري مي دهند و ما مي توانيم با تحليل اطلاعات خود، تشخيص دهيم که چه اتفاقي افتاده است. انديشه هاي سرد، ما را آرام مي کنند. در حالي که انديشه ي گرم بر سرعت تصميم گيري هاي ما مي افزايند. معمولاً پاسخ هايي که از انديشه هاي گرم ناشي شده اند وضعيت موجود را وخيم تر مي کنند.

براي کسب مهارت در «انديشيدن سرد» لازم است که فرق بين « تفکر گرم» و « تفکر سرد» را به کودک خود بياموزيم. نمونه هاي زير را براي کودک خود بخوانيد و از او بپرسيد کداميک از پاسخ ها از « تفکر سرد» و کدام يکي از « تفکر گرم» ناشي شده اند؟

1- سعيد فوتبال بازي مي کند. زنگ تفريح است و بچه هاي ديگر هم در حياط مدرسه حاضرند. ناگهان ضربه محکمي به توپ مي زند و توپ به صورت «تو» برخورد مي کند. تو مي انديشي:

الف) چي ؟ تصادفي بود؟ يا اينکه سعيد مي خواهد دعوا را شروع کند؟

ب) او از روي عمد اين ضربه را به صورت من زد. من هم به شکلي ديگر و شديدتر تلافي خواهم کرد؟

2- مريم براي دوست خود 3 بار پيغام تلفني گذاشته است تا با او تماس بگيرد ولي او اين کار را نمي کند. مريم چه فکري مي کند؟

الف) چرا به من تلفن نمي کند؟ آيا از دست من ناراحت است شايد فراموش کرده که به پيغام گير گوش دهد؟ شايد برادرش به پيغام گير تلفن گوش کرده و فراموش کرده که به او بگويد؟

ب) او حتماً منظوري از اين کارش داشته، به صورتي رفتار مي کند که گويي از تماس من بي خبر است.

3- علي قصد دارد که دوستش را ساعت 30/3 در فروشگاه ببيند. او در فروشگاه حاضر مي شود، 30 دقيقه منتظر مي شود ولي از دوستش خبري نيست. او فکر مي کند.

الف) عجب آدم بدقولي است. او که بهترين دوست من است حالا مي خواهد مرا اذيت کند، من هم او را کنار مي گذارم.

ب) چه اتفاقي افتاده؟ اگر او نمي خواست به فروشگاه بيايد پس چرا به من قول داد؟ ممکن است اتفاقي افتاده باشد يا حادثه اي پيش آمده است. بهتر است بار ديگر با او تماس بگيرم و بفهمم که چه شده است...

پس از اينکه کودک شما توانست فرق بين يک «فکر گرم» و يک «فکر سرد» را بشناسد، با او تمرين کنيد تا بتواند پاسخ مناسبي در برخوردهاي اجتماعي خود بروز دهد. براي کودک خود نمونه هايي از وقايعي که براي کودکي به سن او ممکن است اتفاق بيفتد تعريف کنيد و از او بخواهيد که يک «فکر گرم» و يک «فکر سرد» ارائه دهد. او را براي تصميم گيري آرام و دور از پيش داوريهاي سريع، ياري کنيد.

مثال 1: قرار است که دوستانت را در جايي ملاقات کني و با هم به مدرسه برويد. تو در ساعت معين حاضر مي شوي ولي هيچيک از دوستانت در ساعت معين نمي آيند، 5 دقيقه ديگر هم منتظر مي شوي ولي از دوستانت خبري نيست.

تفکر گرم: آنها مرا دست انداخته اند...

مثال 2: تو در صف يک فروشگاه ايستاده اي، فروشنده با مردي که پشت سر تو ايستاده صحبت مي کند و جنس مورد نظرش را مي آورد و تو هنوز منتظر ايستاده اي...

تفکر گرم: اين مرد (فروشنده) بچه ها را دوست ندارد.

مثال 3: تو مي خواهي فوتبال بازي کني ولي روز اول که وارد تيم مي شوي بچه ها شروع مي کنند به خنديدن و شوخي کردن...

تفکر گرم: آنها به من مي خندند و مي خواهند مرا مسخره کنند.

مثال 4: تو به خواهرات اجازه دادي که نوارت را به دوستش قرض بدهد ولي ساعت 3 آن را به شما برگرداند. ساعت 15/3 است و تو مي خواهي به منزل دوستت بروي و نوار را به او بدهي اما هنوز نه خواهرت آمده و نه به نوار دسترسي دارد...

تفکر گرم: خواهرم مي خواهد مرا اذيت کند.

فراموش نکنيد که هنگام پاسخگويي در هر يک از شرايط پيشنهادي، بهتر است خود کودک شما فکر کند و باز خوردهاي احتمالي خود را شرح دهد. سپس مي توانيد به او کمک کنيد که فکرهاي بهتر و مناسب تري داشته باشد و آنها را به ذهن خود بسپارد و در موقعيت هاي بعدي به کار برد.

نتيجه گيري:

براي اينکه کودک ما در اجتماع بتواند رفتاريهاي مناسبي داشته باشد بهتر است به 3 توصيه زير براي تکميل مطالب پيشين توجه نماييم:

به کودک خود شرح دهيم که پيش از تصميم گيري و حل مسئله لازم است بدانيم که فرد مقابل ما به چه چيزي فکر مي کرده و چرا چنان رفتاري را بروز داده است؟

• آيا مي توانيم بفهميم که فرد مقابل ما چه احساسي داشته و چگونه فکر مي کرده است؟ بله، نگاه کردن به چهره افراد بهترين راه شناختن وضعيت احساسي آنهاست. آيا عصباني است، ترسيده، نگران است يا مخالفت مي کند؟ هريک از چهره ها دانستني هايي درباره عملکرد و رفتار فرد به شما مي دهند.

• ديگر اينکه مي توانيم از فرد مقابل خود سؤال کنيم. به طور مثال اگر دختر شما وارد کتابخانه شده و مي بيند که دو نفر از دوستانش به او مي خندند، ممکن است فکر کند به او مي خندند و پاسخ هايي چون، ناراحت شدن، ترک کردن کتابخانه و ... کناره گيري از آنها را نشان دهد، در حالي که اگر از آنها بپرسند به چه چيزي مي خندند؟ به طور حتم از پاسخ آنها نادرست بودن فکر خود تعجب زده خواهد شد.

• توصيه سوم اينست که خودمان را به جاي فرد مقابل بگذاريم و حدس بزنيم که چگونه احساس مي کند و چگونه عمل خواهد کرد. زماني که کودک شما در باره مشکلي که با دوست يا همکلاسي خود دارد با شما صحبت مي کند، از او بخواهيد خود را به جاي او بگذارد، سپس از او بپرسيد چگونه حس مي کند و مي خواهد چگونه رفتاري داشته باشد؟

19-01-2011, 08:07 AM	#1
roya (کاربر طلایی) تاریخ عضویت: Jan 2011 نوشته ها: 972	مهارت هاي اجتماعي و کودکان مهارت هاي اجتماعي و کودکان آيا تاکنون آرزو کرده ايد که کاش مي توانستيد از روزنه اي روي ديوار يا پنجره ي کلاس، رفتار کودک خود را در مدرسه زير نظر بگيريد؟ آيا فرزندتان رفتار اجتماعي مناسبي دارد؟ به طور مثال اگر از سوي همکلاسي هايش به بازي دعوت نشود يا در گروه رزرو قرار بگيرد. احساس ناراحتي خواهد کرد؟ دکتر" MARTIN SELIGMAN" رهنمودهاي ارزشمندي را در باره ي مهارت هاي اجتماعي کودکان ارائه کرده است. او معتقد است کودکاني مي توانند به راحتي دوست پيدا کرده و آنها را حفظ کنند، که از مهارت هاي اجتماعي برخوردارند و ما مي توانيم مهارت هاي لازم را به آنها بياموزيم. تفکر سرد، تفکر گرم چيست؟ بچه هايي که از مهارت هاي اجتماعي کافي برخوردار نيستند، انگيزه ي کودکان ديگر را به خوبي متوجه نمي شوند و به غلط برداشت مي کنند، در نتيجه به سرعت و نسنجيده پاسخ مي دهند. دکتر " SELIGMAN" به اينگونه پاسخ گويي «تفکر گرم» مي گويد. يعني به جاي اينکه کودک تأمل کند، بدون فکر کردن و انديشيدن، به سرعت تصميم گيري مي کند. «تفکر سرد» بر عکس نوع اول، به معناي صبر کردن و آرام و کند کردن فرآيند فکر کردن و تصميم گرفتن است. «تفکر سرد» را مي توان به فرزندان آموخت. به مثال زير توجه کنيد: «تو مي خواهي آب بخوري، در صف مي ايستي، در مقابل تو 5 کودک ديگر ايستاده اند، صبر مي کني تا نوبت به آنها برسد و هر کدام آب بخورند و بروند، ولي در انتهاي صف، 2 کودک به بازي مشغولند، پشت سر تو سعيد ايستاده است. بچه هايي که بازي مي کنند به سعيد برخورد کرده، او هم با تو برخورد مي کند و درست زماني که نوبت آب خوردن تورسيده، تو را هل مي دهد و باعث مي شود که صورت تو خيس شود...» تو هيچ يک از ماجراهايي را که اتفاق افتاده نمي بيني و تنها سعيد را مي بيني که تو را هل داده و سبب شده تا صورتت خيس شود. در اين شرايط، امکان بروز واکنش نامناسب وجود دارد. در حالي که مي توانيم به کودک خود بياموزيم که مانند يک کارآگاه از وضعيت موجود فهرستي تهيه کند و براي کنترل هر يک از شرايط، راه حلي ارائه دهد و طرز فکر خود را بيان نمايد. ما مي توانيم به کودکان خود بياموزيم که نخستين قدم در حل مسئله، توقف کردن (STOP) و فکر کردن (THINK) است. سرعت داشتن در تصميم گيري بدون انديشيدن يا به صورت سطحي برآورد کردن شرايط پرداختن، واکنش هاي مناسبي را به دنبال نخواهد داشت. جا به جا کردن «تفکر گرم» با «تفکر سرد» انديشه هاي گرم، انديشه هايي هستند که با سرعت به مغز مي رسند. کودکاني که انديشه هاي گرم از ذهنشان مي گذرد معتقدند که در صورت بروز مشکل بين آنها و کودکان ديگر، هميشه فرد مقابل مقصر است و از روي عمد کاري را انجام داده است. اينگونه انديشيدن، کودک را وادار مي کند تا بازخوردهاي سريع و بي اختيار بروز دهد، پيش از آنکه درباره ي اتفاقي که افتاده فکر کرده و آن را براي خود تحليل کند. انديشه هاي سرد، انديشه هايي هستند که ما را در جمع آوري همه ي اطلاعات پيرامونمان ياري مي دهند و ما مي توانيم با تحليل اطلاعات خود، تشخيص دهيم که چه اتفاقي افتاده است. انديشه هاي سرد، ما را آرام مي کنند. در حالي که انديشه ي گرم بر سرعت تصميم گيري هاي ما مي افزايند. معمولاً پاسخ هايي که از انديشه هاي گرم ناشي شده اند وضعيت موجود را وخيم تر مي کنند. براي کسب مهارت در «انديشيدن سرد» لازم است که فرق بين « تفکر گرم» و « تفکر سرد» را به کودک خود بياموزيم. نمونه هاي زير را براي کودک خود بخوانيد و از او بپرسيد کداميک از پاسخ ها از « تفکر سرد» و کدام يکي از « تفکر گرم» ناشي شده اند؟ 1- سعيد فوتبال بازي مي کند. زنگ تفريح است و بچه هاي ديگر هم در حياط مدرسه حاضرند. ناگهان ضربه محکمي به توپ مي زند و توپ به صورت «تو» برخورد مي کند. تو مي انديشي: الف) چي ؟ تصادفي بود؟ يا اينکه سعيد مي خواهد دعوا را شروع کند؟ ب) او از روي عمد اين ضربه را به صورت من زد. من هم به شکلي ديگر و شديدتر تلافي خواهم کرد؟ 2- مريم براي دوست خود 3 بار پيغام تلفني گذاشته است تا با او تماس بگيرد ولي او اين کار را نمي کند. مريم چه فکري مي کند؟ الف) چرا به من تلفن نمي کند؟ آيا از دست من ناراحت است شايد فراموش کرده که به پيغام گير گوش دهد؟ شايد برادرش به پيغام گير تلفن گوش کرده و فراموش کرده که به او بگويد؟ ب) او حتماً منظوري از اين کارش داشته، به صورتي رفتار مي کند که گويي از تماس من بي خبر است. 3- علي قصد دارد که دوستش را ساعت 30/3 در فروشگاه ببيند. او در فروشگاه حاضر مي شود، 30 دقيقه منتظر مي شود ولي از دوستش خبري نيست. او فکر مي کند. الف) عجب آدم بدقولي است. او که بهترين دوست من است حالا مي خواهد مرا اذيت کند، من هم او را کنار مي گذارم. ب) چه اتفاقي افتاده؟ اگر او نمي خواست به فروشگاه بيايد پس چرا به من قول داد؟ ممکن است اتفاقي افتاده باشد يا حادثه اي پيش آمده است. بهتر است بار ديگر با او تماس بگيرم و بفهمم که چه شده است... پس از اينکه کودک شما توانست فرق بين يک «فکر گرم» و يک «فکر سرد» را بشناسد، با او تمرين کنيد تا بتواند پاسخ مناسبي در برخوردهاي اجتماعي خود بروز دهد. براي کودک خود نمونه هايي از وقايعي که براي کودکي به سن او ممکن است اتفاق بيفتد تعريف کنيد و از او بخواهيد که يک «فکر گرم» و يک «فکر سرد» ارائه دهد. او را براي تصميم گيري آرام و دور از پيش داوريهاي سريع، ياري کنيد. مثال 1: قرار است که دوستانت را در جايي ملاقات کني و با هم به مدرسه برويد. تو در ساعت معين حاضر مي شوي ولي هيچيک از دوستانت در ساعت معين نمي آيند، 5 دقيقه ديگر هم منتظر مي شوي ولي از دوستانت خبري نيست. تفکر گرم: آنها مرا دست انداخته اند... مثال 2: تو در صف يک فروشگاه ايستاده اي، فروشنده با مردي که پشت سر تو ايستاده صحبت مي کند و جنس مورد نظرش را مي آورد و تو هنوز منتظر ايستاده اي... تفکر گرم: اين مرد (فروشنده) بچه ها را دوست ندارد. مثال 3: تو مي خواهي فوتبال بازي کني ولي روز اول که وارد تيم مي شوي بچه ها شروع مي کنند به خنديدن و شوخي کردن... تفکر گرم: آنها به من مي خندند و مي خواهند مرا مسخره کنند. مثال 4: تو به خواهرات اجازه دادي که نوارت را به دوستش قرض بدهد ولي ساعت 3 آن را به شما برگرداند. ساعت 15/3 است و تو مي خواهي به منزل دوستت بروي و نوار را به او بدهي اما هنوز نه خواهرت آمده و نه به نوار دسترسي دارد... تفکر گرم: خواهرم مي خواهد مرا اذيت کند. فراموش نکنيد که هنگام پاسخگويي در هر يک از شرايط پيشنهادي، بهتر است خود کودک شما فکر کند و باز خوردهاي احتمالي خود را شرح دهد. سپس مي توانيد به او کمک کنيد که فکرهاي بهتر و مناسب تري داشته باشد و آنها را به ذهن خود بسپارد و در موقعيت هاي بعدي به کار برد. نتيجه گيري: براي اينکه کودک ما در اجتماع بتواند رفتاريهاي مناسبي داشته باشد بهتر است به 3 توصيه زير براي تکميل مطالب پيشين توجه نماييم: به کودک خود شرح دهيم که پيش از تصميم گيري و حل مسئله لازم است بدانيم که فرد مقابل ما به چه چيزي فکر مي کرده و چرا چنان رفتاري را بروز داده است؟ • آيا مي توانيم بفهميم که فرد مقابل ما چه احساسي داشته و چگونه فکر مي کرده است؟ بله، نگاه کردن به چهره افراد بهترين راه شناختن وضعيت احساسي آنهاست. آيا عصباني است، ترسيده، نگران است يا مخالفت مي کند؟ هريک از چهره ها دانستني هايي درباره عملکرد و رفتار فرد به شما مي دهند. • ديگر اينکه مي توانيم از فرد مقابل خود سؤال کنيم. به طور مثال اگر دختر شما وارد کتابخانه شده و مي بيند که دو نفر از دوستانش به او مي خندند، ممکن است فکر کند به او مي خندند و پاسخ هايي چون، ناراحت شدن، ترک کردن کتابخانه و ... کناره گيري از آنها را نشان دهد، در حالي که اگر از آنها بپرسند به چه چيزي مي خندند؟ به طور حتم از پاسخ آنها نادرست بودن فکر خود تعجب زده خواهد شد. • توصيه سوم اينست که خودمان را به جاي فرد مقابل بگذاريم و حدس بزنيم که چگونه احساس مي کند و چگونه عمل خواهد کرد. زماني که کودک شما در باره مشکلي که با دوست يا همکلاسي خود دارد با شما صحبت مي کند، از او بخواهيد خود را به جاي او بگذارد، سپس از او بپرسيد چگونه حس مي کند و مي خواهد چگونه رفتاري داشته باشد؟

کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان)